ادبیات نظری و سوابق پژوهشی مفاهیم حسابداری مدیریت و سرمایه فکری سازمانها
تعداد صفحه : 40
در قالب ورد قابل ویرایش.
فهرست مطالب و بخشی از متن :
2-1- مقدمه 17
2-2- مبانی نظری.............................................................................................................................. 18
2-3- فلسفه پیدایش حسابداری مدیریت...................................................................................................... 18
2-3-1- ویژگیهای حسابداری مدیریت.. 19
2-3-2- اهمیت حسابداری مدیریت........................................................................................................... 20
2-3-3- ابزارهای حسابداری مدیریت....................................................................................................... 21
2-4- مقایسه حسابداری مالی و حسابداری مدیریت راهبردی........................................................................... 22
2-4-1- ابزارها و فنون حسابداری مدیریت راهبردی.................................................................................... 22
2-4-2- حسابداری هزینه‌ای در برابر حسابداری مدیریتی.............................................................................. 23
2-4-3- حسابداری مالی در برابر حسابداری مدیریتی................................................................................... 23
2-4-3-1- حسابداری مدیریت.. 23
2-4-3-2- حسابداری‌های مالی............................................................................................................... 24
2-5- مدیریت هزینه به روش برآورد با گزارش‌ها کنترل هزینه به همراه شاخص‌های بهره وری............................ 25
2-5-1- ابزارها و تکنیک‌های برآورد هزینه.............................................................................................. 26
2-6- فلسفه پیدایش سرمایه فکری. 27
2-6-1- ویژگیهای سرمایه فکری.......................................................................................................... 28
2-6-2- اهمیت سرمایه فکری سازمان‌های دولتی......................................................................................... 29
2-7- اجزا و تعاریف سرمایه فکری سازمان‌های دولتی................................................................................. 29
2-7-1- مدلهای سرمایه فکری. 30
2-7-2- مدیریت موفق سرمایه فکری....................................................................................................... 32
2-7-3- دلایل اندازه گیری سرمایه فکری توسط سازمان‌های دولتی.................................................................. 33
2-7-4- روشهای اندازه گیری سرمایه فکری. 34
2-7-5- منافع و مزایای اندازه‌گیری سرمایه فکری. 40
2-7-6- اهداف اندازه گیری سرمایه فکری. 40
2-7-7- حسابداری مدیریت و سرمایه فکری.............................................................................................. 41
2-8- پیشینه تحقیق.............................................................................................................................. 43
2-8-1- تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 43
2-8-2- تحقیقات انجام شده در داخل کشور................................................................................................. 45
2-1- مقدمه:
تغییر و تحولات سریع محیط افزایش رقابت‌ها و لزوم جهت گیری سنجیده سبب شده است تا مفاهیم و بنیان‌های حسابداری مدیریت مانند سایر حوزه‌های علم مدیریت نیازمند بازنگر ی و اصلاحات متعدد باشد با تسری تفکر استراتژیک محور به حوزه‌های مختلف مدیریت سازمان مفهوم حسابداری مدیریت سنتی نیز دگرگون شده و حسابداری مدیریت استراتژ یک به عنوان ابزاری برای پدید آورد مزیت‌های رقابتی پایدار مطرح شده است (فریزهندی[1] 1390).
مدیریت علمی به صورت بسیار خلاصه روش برخورد منظم و منطقی با مسائل سازمانها به منظور یافتن مناسبترین راه برای انجام هر کار است و بر کسب اطلاع دقیق و کامل از آنچه می‌گذرد و نتایجی که بر اثر هرگونه تغییر حاصل میشود تأکید دارد. این نوع از مدیریت نیاز زیادی به اطلاعاتی از قبیل تأکید دارد این نوع از مدیریت نیاز زیادی به اطلاعاتی از قبیل اجزای مختلف تولید قیمت فروش محصولات و خدمات و ظرفیت منابع مختلف نظیر ظرفیت تولیدی ماشین آلات و تحلیل این اطلاعات دارد. این جریان نیاز به اطلاعات و به ویژه اطلاعات مالی را فزونی بخشید افزایش استفاد ه‌ی مدیران از اطلاعات مالی موجب شد که روشهای هزینه‌یابی تولیدات خدمات و فعالیت‌ها بهبود و توسعه یابد و اطلاعات مفصل‌تری از جنبه‌های مختلف مالی فعالیت‌ها فراهم آید بدین ترتیب حسابداری مدیریت به عنوان رشته‌ای خاص در اوایل قرن حاضر شکل گرفت (ویلکر و بورکه[2] 1386).
بسیاری از واحدهای اقتصادی به تدریج از دیدگاه حسابداری بهای تمام شده سنتی فاصله می‌گیرند و به ایجاد مدیریت هزینه کاهش بهای تمام شده خدمات (هزینه‌های ثابت و متغیر) جهت کمک به افزایش سود آوری است موسسات انتفاعی که به طور مکرر مورد تأکید مدیران و متخصصان مالی قرار می‌گیرند به نحوی با مدیریت هزینه در ارتباط می‌باشتد یکی از ابزارهای نوین جهت تحقق اهداف فوق سیستم محاسبه بهای تمام شده کالا و خدمات بر مبنای فعالیت هزینه‌یابی مبتنی بر فعالیت است یکی از مهمترین اجزای فرآیند مدیریت هزینه داشتن فرآیند بهبود مستمر و مدیریت ناب است یکی از مهمترین اجزای فرآیند مدیریت هزینه داشتن فرآیند بهبود مستمر مدیریت ناب است اینکه تولید کالا و ارائه خدمات به چه قیمتی صورت بگیرد تا ضمن حفظ سهم بازار سودی معقول نیز برای موسسه کسب گردد سؤالی است که پاسخ آن نیازمند شناخت روشهای هزینه‌یابی است (حسن پور 1389).
2-2- مبانی نظری
مفهوم حسابداری مدیریت استراتژیک مستلزم تمرکز روشهای حسابداری مدیریت بر ارزیابی عملکرد از زوایای استراتژیک در عوض شاخص‌های عملیاتی است این مفهوم برای اولین بار توسط سایموندز در سال ۱۹۸۱ مطرح شد وی این مفهوم را برای اشاره به رویکردی با جهت گیری خارجی بکار گرفت که در جمع آوری و تحلیل دادههای مرتبط با هزینه‌ها قیمت حجم فروش سهم بازار گردش وجوه نقد و بهره برداری از منابع برای کسب و کار و رقبای آن مورد استفاده قرار میگیرد و معتقد بود باید توانمندی‌های حسابداران مدیریت برای جمع آوری اطلاعات از منابع داخلی شرک به سوی جمع آوری اطلاعات از رقبا هدایت گردد (برومویچ[3] 2000).
2-3- فلسفه پیدایش حسابداری مدیریت
حسابداری مدیریت زادة تحولات اوایل قرن نوزدهم است. شکل گیری سرمایه داری و جداشدن تدریجی مالکیت از مدیریت، پدید آمدن بنگاههایی که بر پایة سلسله مراتب سازمان یافته بودند، سمت گیری در جهت استفاده از مزیت نسبی و جدا شدن تولید از توزیع و به تبع آن ضرورت کنترل سود آوری، زمینه ساز پیدایش حسابداری مدیریت شد. از نیمة قرن نوزدهم با ایجاد کارخانجات پیچیده ماشین کاری و تنوع تولیدات، چالشهای جدیدی برای حسابداری مدیریت فراهم شد. مدیریت علمی و بنیانگذاران این مکتب کوششهای خویش را برای تفکیک و تبدیل فرآیندهای پیچیده به عملیات سادة تولید (ساده سازی)، استاندارد سازی تولید و فراهم ساختن امکان تعیین استانداردها و افزایش کارآیی آغاز نمودند. فاصلة شصت ساله 1925 تا 1985 دورة رکود در تحولات حسابداری مدیریت شناخته میشود. رویداد مهمی که این رکورد را پدید آورد عبارت بود از «توسعه بازار سرمایه دار». بحث هزینه‌یابی مستقیم می‌تواند عمده‌ترین رویداد سالهای1930 الی 1950 محسوب شود. بر پایة تحلیل نارساییهای هزینه‌یابی تمام جذبی، هزینه‌یابی مستقیم ابداع شد. بدین صورت امکان ارائه اطلاعات مرتبط و مفید برای تصمیم گیری مدیریت فراهم شد. اما در دهة 1960 این رویکرد توسعه یافت و حسابداری مدیریت کمی رونق پیشین خود را بازیافت و رویکرد مبتنی بر اقتصاد اطلاعات بعنوان نگرش جدید نسبت به حسابداری مدیریت پدیدار شد و حسابداری مدیریت به صورتی تمام عیار به عنوان یک مقوله سیستمی و بخش مهمی از مجموعه سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت مطرح شد. رویکرد مبتنی براقتصاد اطلاعات، اطلاعات را همانند هر کالای دیگری می‌دانست که مورد خرید و فروش قرار میگرفت و بنابراین مانند هر کالای دیگری صرفاً نمی‌توان به، نیاز به اطلاعات توجه کرد بلکه هزینة تولید این کالا را نیز باید در نظر داشت. حسابداری مدیریت فرآیند رشد و توسعه خود را بصورت جدی و فزاینده از ابتدای دهه 1990 آغاز نمود، اما عواملی نظیر رشد مقیاس سازمانها و بنگاههای اقتصادی، تحولات شگرف تکنولوژیک، پیچیدگی و دامن افزایی قوانین و مقررات و سرانجام گسترش دانش مدیریت طی سه دهه اخیر، آثار خود را بر توسعه قلمرو حسابداری مدیریت و پذیرفته شدن آن بعنوان یک آموزه و مقوله مستقل ازحسابداری مالی بجای گذشته است. انجمن حسابداران مدیریت در سال1919 میلادی باعنون انجمن حسابداران صنعتی[4] با 37 عضو پا به عرصة وجود گذاشت. هدف این سازمان در بدو امر، ایجاد انجمن برای حسابداران صنعتی بود تا تجربیاتشان را در اختیار یکدیگر قرار دهند و مشکلات اعضای خود را حل کنند (ویکی پدیا).
[1] Frizhendi
[2] Vilker & Borkeh
[3] Bromovich
[4] naca
